پراکندگی جغرافیایی نمدمالی
مراکز نمدمالی در ایران
در گذشته، نمدمالی سنتی در اغلب شهرها و روستاهای ایران رایج بود و محصولات کاربردی مورد نیاز مردم هر منطقه، توسط نمدمالان همان محل تولید می‌شد. امروزه این هنرصنعت، با تفاوت ناچیز در ابزارها، مواد والیه و فرآیند تولید و تفاوت آشکار در نقش‌مایه‌ها، طرح‌ها، رنگ‌بندی و ابعاد محصول نهایی، در اغلب استان‌های کشور رواج دارد.
محصولات نمدی هریک از مناطق یادشده، با نقش‌مایه‌های انتزاعی و نمادين و ترکیب‌بندی‌های رنگی برگرفته از فرهنگ بومی و طبیعت، بخشي از فرهنگ عامه‌ی منطقه‌ی تولید را بازگو می‌کنند.
نمونه‌های محصولات نمدی استان گلستان (شهرستان‌های گنبدکاووس، ترکمن، علی‌آباد کتول، رامیان، مینودشت و آزادشهر)
نمونه‌های محصولات نمدی استان چهارمحال و بختیاری (شهرهای شهرکرد و بروجن)
نمونه‌های محصولات نمدی استان سمنان (شهر سمنان و شهرستان شاهرود)
نمونه‌های محصولات نمدی استان مازندران (منطقه‌ی کجور و روستاهای اطراف رامسر)
نمونه‌های محصولات نمدی استان کرمانشاه (شهرهای صحنه، پاوه، کنگاور، سرپل ذهاب اسلام‌آباد، قصرشیرین، کرند و کمیل)
نمونه‌های محصولات نمدی استان ایلام (شهرهای ايلام، ايوان، شيروان‌چروادل، مهران، دره‌شهر، آبدانان و بخش صالح‌آباد)
نمونه‌های محصولات نمدی استان فارس (شهرستان‌های شیراز، مرودشت، اقلید، استهبان، زرقان، كازرون، ابرکوه، فیروزآباد و سپیدان)
نمونه‌های محصولات نمدی استان کردستان (شهرهای سقز و مریوان)
نمونه‌های محصولات نمدی استان گیلان (شهرستان رودسر)
نمونه‌های محصولات نمدی استان اصفهان (شهرهای شهرضا، سمیرم و نجف‌آباد)
نمونه‌های محصولات نمدی استان لرستان (شهر بروجرد)
نمونه‌های محصولات نمدی استان خراسان شمالی (شهر بجنورد)
نمونه‌های محصولات نمدی استان اردبیل (شهر اردبیل)
مراکز نمدمالی در استان خوزستان
در گذشته، عشایر عرب، بختیاری و سایر عشایر مهمان در استان خوزستان با برخورداری از سابقه‌ی ممتد در دامداری، به‌طور گسترده از محصولات نمدی استفاده می‌کردند. به‌همین علت، در برخی از شهرهای استان خوزستان مانند دزفول، بهبهان، شوشتر، ایذه، رامهرمز، شوشتر و ویس (از توابع شهرستان باوی) که در همسایگی و یا در مسیر رفت‌وآمد عشایر بودند، کارگاه‌های نمدمالی دایر بود.
تا دهه‌ی ۱۳۶۰ خورشیدی، هنرصنعت نمدمالی در ایذه، رامهرمز، شوشتر و ویس به‌طور کلی منسوخ شد و تا سال ۱۳۹۴ خورشیدی، فقط در شهرهای دزفول و بهبهان، تعدادی انگشت‌شمار از نمدمالان قدیمی مشغول فعالیت بوده‌اند. در سه سال اخیر، چند تن از نمدمالان قدیمی شوشتر، با احداث دو باب کارگاه نمدمالی در شوشتر و تولید مدام محصولات نمدی، این هنرصنعت فراموش‌شده در شوشتر را دوباره زنده کردند.
همچنین، در همین سال‌ها سه نفر از نمدمالان قدیمی شوشتر، اقدام به راه‌اندازی کارگاه نمدمالی در شهر ویس (از توابع شهرستان باوی) کرده‌اند و تولید آنها از نظر کمی و کیفی در سطح مطلوب قرار دارد.
امروزه، مهم‌ترین مراکز رواج نمدمالی در استان خوزستان، به ترتیب اهمیت و سطح کمی و کیفی محصولات، شامل شهرهای بهبهان، دزفول، شوشتر و ویس است.
اطلاعات کلی پیرامون مراکز کنونی نمدمالی خوزستان، به‌شرح زیر است:
الف- اطلاعات کلی پیرامون شهر بهبهان
شهر بهبهان با مساحت ۳۱۹۵ کیلومتر مربع در جنوب شرق استان خوزستان، بین ۵۰ درجه و ۲۲ دقیقه‌ی طول شرقی از نصف‌النهار گرینویچ و ۳۰ درجه و ۵۳ دقیقه‌ی عرض شمالی از خط استوا قرار دارد.
شهر بهبهان، مرکز شهرستان بهبهان است. شهرستان بهبهان شامل ۴ شهر، ۳ بخش و ۶ دهستان است.
این شهرستان از شمال، با شهرستان بهمئی در استان کهگلویه و بویراحمد؛ از جنوب، با شهرستان دیلم در استان بوشهر؛ از غرب، با شهرستان امیدیه و از شرق، با شهرستان‌های گچساران و کهگلویه در استان کهگلویه و بویراحمد هم‌مرز است.
میانگین ارتفاع شهر بهبهان از سطح دریا، ۳۲۵ متر است. بهبهان دارای زمستان و پاییز مدیترانه‌ای است. حداکثر دمای مطلق بهبهان، بیش از ۵۰ درجه در تیرماه و مردادماه و حداقل کمتر از صفر درجه در اواخر آذرماه و دی‌ماه است.
مسیرهای زمینی دسترسی به شهر بهبهان، از پایتخت کشور، در نقشه‌ی زیر ارائه شده‌اند:
ب- اطلاعات کلی پیرامون شهر دزفول
شهر دزفول، مرکز شهرستان دزفول از توابع استان خوزستان است. این شهرستان از شمال، با شهرستان‌های الیگودرز و خرم‌آباد در استان لرستان؛ از شرق، با شهرستان‌های لالی، گتوند و اندیکا در خوزستان و کوهرنگ در استان چهارمحال‌و‌بختیاری؛ از جنوب، با شهرستان‌های شوشتر و گتوند؛ از غرب، با شهرستان اندیمشک؛ از جنوب غربی با شهرستان شوش و از جنوب شرقی با شهرستان شوشتر دارای مرز مشترک است. موقیعت جغرافیایی شهرستان دزفول نسبت به سایر شهرستان‌های استان خوزستان، در نقشه‌ی زیر نشان داده شده‌است:
بر پایه‌ی آخرین تقسیمات کشوری در سال ۱۳۹۵، شهرستان دزفول با ۴۷۶۲ کیلومتر مربع مساحت، از ۴ بخش، ۹ شهر، ۱۱ دهستان و ۳۶۲ آبادی دارای سکنه تشکیل شده‌است.
از نظر میزان جمعیت، دزفول، دومین شهر استان خوزستان و سی‌امین شهر ایران است. بر پایه‌ی سرشماری عمومی سال ۱۳۹۵، جمعیت شهر دزفول در این سال، ۲۶۴۷۰۹ نفر بود.
مسیرهای زمینی دسترسی به شهر دزفول، از پایتخت کشور، در نقشه‌ی زیر ارائه شده‌اند:
پ- اطلاعات کلی پیرامون شهر شوشتر
شهر شوشتر با مساحت ۲۴۳۶ کیلومتر مربع در شمال استان خوزستان، بین ۴۸ درجه و ۳۵ دقیقه تا ۴۹ درجه و ۱۲ دقیقه طول شرقی از نصف‌النهار گرینویچ و ۳۱ درجه و ۳۶ دقیقه تا ۳۲ درجه و ۲۶ دقیقه شمالی از خط استوا قرار گرفته‌است.
شهر شوشتر، مرکز شهرستان شوشتر است. بر پایه‌ی آخرین تقسیمات کشوری، شهرستان شوشتر شامل ۴ شهر، ۲ بخش و ۶ دهستان است.
شهرستان شوشتر از شمال، با شهرستان گتوند؛ از شرق، با شهرستان مسجدسلیمان؛ از جنوب، با شهرستان باوی؛ از غرب، با شهرستان شوش؛ از جنوب شرق، با شهرستان هفتکل؛ از جنوب غرب، با شهرستان اهواز؛ از شمال غرب، با شهرستان دزفول دارای مرز مشترک است.
از نظر طبیعی نیز، دامنه‌های پایانی کوه‌های زاگرس، مرز شرقی این شهرستان و رود دز، مرز غربی آن را تشکیل می‌دهد. میانگین ارتفاع شهرستان شوشتر از سطح دریا، ۱۵۰ متر و ارتفاع نقطه‌ی مرکزی شهر شوشتر از سطح دریا، ۶۵ متر است. شوشتر دارای زمستان و پاییز مدیترانه‌ای است و زیست‌بوم سرسبز آن، از پایان زمستان تا آغاز بهار دل‌پذیر است.
از نظر جمعیت، شوشتر، پنجاه‌و‌هفتمین شهر کشور و چهارمین شهر بزرگ استان خوزستان به‌شمار می‌آید.
موقعیت جغرافیایی شهرستان شوشتر نسبت به سایر شهرستان‌های استان خوزستان، در نقشه‌ی زیر نشان داده شده‌است.
مسیرهای زمینی دسترسی به شهر شوشتر، از پایتخت کشور، در نقشه‌ی زیر ارائه شده‌اند:
ت- اطلاعات کلی پیرامون شهر ویس
شهرستان باوی در مرکز استان خوزستان واقع است. این شهرستان از دو بخش مرکزی و ویس تشکیل یافته و مرکز آن شهر ملاثانی است.
بر پایه‌ی آخرین تقسیمات کشوری، شهرستان باوی شامل ۳ شهر (ملاثانی، ویس و شیبان)، ۲ بخش (مرکزی و ویس) و ۴ دهستان است. شهر ملاثانی، مرکز شهرستان باوی است.
شهرستان باوی از شمال، با شهرستان شوشتر؛ از شرق، با شهرستان هفتکل؛ از جنوب، با شهرستان اهواز؛ از غرب، با شهرستان اهواز دارای مرز مشترک است.
شهر ویس در نقطه‌ی ۴۸ درجه و ۸۷ دقیقه طول شرقی از نصف‌النهار گرینویچ و ۳۱ درجه و ۴۸ دقیقه شمالی از خط استوا قرار گرفته‌است.
شهر ویس از قدمتی اشکانی برخوردار است و بصورت جمعیتی کوچک و اسکان در آن ذکر شده‌است ویس کنونی متشکل از دو قسمت ویس و کوی ملحه است و پس از شهر شدن با جمع آن دو شهر ویس کنونی شکل گرفته‌است. شهری که در زمان محمدرضاشاه پهلوی نیروگاه رامین به علت همجواری با آن رامین نام نهاده شد و امروزه جایگاه مهمی در صنعت برق کشور دارد. در سال ۱۳۷۶ خورشیدی روستای ویس تبدیل به شهر شد ساکنان آن عرب است. شهر ویس یکی از شهرهای عشایرنشین شهرستان باوی می‌باشد.
موقعیت جغرافیایی شهرستان باوی نسبت به سایر شهرستان‌های استان خوزستان، در نقشه‌ی زیر نشان داده شده‌است.
