پراکندگی جغرافیایی مراکز چلنگری

مراکز چلنگری در ایران

چلنگری یکی از مهم‌ترین گرایش‌های صنایع دستی فلزی ایران است و اغلب به تولید محصولات کاربردی که صرفاً فاقد ارزش‌های هنری هستند، می‌پردازد. این هنرصنعت در بسیاری از مناطق روستایی و شهری کشور رواج داشته و اکنون نیز به تعداد کم کارگاه‌های چلنگری در برخی از استان‌ها فعالیت دارند. محصولات چلنگری این مناطق، ضمن داشتن جنبه‌های قوی مصرفی در محل تولید، به سایر شهرهای کشور عرضه می‌شوند.
محصولات چلنگری در هریک از مناطق تولید، با اختلافی اندک در مواد اولیه و فرم و کاربرد تهیه می‌شوند و به همین علت، محصولات هر منطقه متمایز از محصولات سایر مناطق است.

مراکز چلنگری در خوزستان

مهم‌ترین مراکز رواج هنرصنعت چلنگری در استان خوزستان، به ترتیب اهمیت و سطح کمی و کیفی محصولات، شامل شهرهای رامهرمز، دزفول، اهواز، بهبهان و شوشتر است.
امروزه، چلنگری در شوشتر کاملاً منسوخ شده و در رامهرمز، اهواز، دزفول و بهبهان در مجموع کمتر از ۱۰ کارگاه فعالیت دارند.
اطلاعات کلی پیرامون مراکز کنونی چلنگری خوزستان، به‌شرح زیر است:

الف- اطلاعات کلی پیرامون شهر رامهرمز
شهر رامهرمز، مرکز شهرستان رامهرمز از توابع استان خوزستان است. این شهرستان از شمال، با شهرستان هفتکل؛ از شرق، با استان کهگلویه و بویراحمد؛ از جنوب، با شهرستان امیدیه؛ از غرب، با شهرستان اهواز؛ از جنوب غرب، با شهرستان رامشیر؛ از شمال شرق، با شهرستان باغملک دارای مرز مشترک است.
بر پایه‌ی آخرین تقسیمات کشوری، شهرستان رامهرمز شامل ۴ شهر، ۳ بخش و ۶ دهستان است.
میانگین ارتفاع شهرستان رامهرمز از سطح دریا، ۱۷۹ متر است. آب و هوای رامهرمز گرم بوده، دمای آن در تابستان تا ۵۳ درجه‌ی سانتی‌گراد و در زمستان تا ۱۰ درجه‌ی سانتی‌گراد است. رودخانه‌ی جراحی از شرق رامهرمز می‌گذرد.
موقعیت جغرافیایی شهرستان رامهرمز نسبت به سایر شهرستان‌های استان خوزستان، در نقشه‌ی زیر نشان داده شده‌است:

ramhormoz

ب- اطلاعات کلی پیرامون شهر دزفول
شهر دزفول، مرکز شهرستان دزفول از توابع استان خوزستان است. این شهرستان از شمال، با شهرستان‌های الیگودرز و خرم‌آباد در استان لرستان؛ از شرق، با شهرستان‌های‌ لالی، گتوند و اندیکا در خوزستان و کوهرنگ در استان چهارمحال‌و‌بختیاری؛ از جنوب، با شهرستان‌های شوشتر و گتوند؛ از غرب، با شهرستان اندیمشک؛ از جنوب غربی با شهرستان شوش و از جنوب شرقی با شهرستان شوشتر دارای مرز مشترک است. موقیعت جغرافیایی شهرستان دزفول نسبت به سایر شهرستان‌های استان خوزستان و مسیرهای زمینی دسترسی به شهر دزفول، از پایتخت کشور،، در نقشه‌های زیر نشان داده شده‌است.
بر پایه‌ی آخرین تقسیمات کشوری در سال ۱۳۹۵، شهرستان دزفول با ۴۷۶۲ کیلومتر مربع مساحت، از ۴ بخش، ۹ شهر، ۱۱ دهستان و ۳۶۲ آبادی دارای سکنه تشکیل شده‌است.
از نظر میزان جمعیت، دزفول، دومین شهر استان خوزستان و سی‌امین شهر ایران است. بر پایه‌ی سرشماری عمومی سال ۱۳۹۵، جمعیت شهر دزفول در این سال، ۲۶۴۷۰۹ نفر بود. موقعیت جغرافیایی شهرستان دزفول نسبت به سایر شهرستان‌های استان خوزستان، در نقشه‌ی زیر نشان داده شده‌است:

felt2 (4)

پ- اطلاعات کلی پیرامون شهر بهبهان
شهر بهبهان با مساحت ۳۱۹۵ کیلومتر مربع در جنوب شرق استان خوزستان، بین ۵۰ درجه و ۲۲ دقیقه‌ی طول شرقی از نصف‌النهار گرینویچ و ۳۰ درجه و ۵۳ دقیقه‌ی عرض شمالی از خط استوا قرار دارد.
شهر بهبهان، مرکز شهرستان بهبهان است. شهرستان بهبهان شامل ۴ شهر، ۳ بخش و ۶ دهستان است.
این شهرستان از شمال، با شهرستان بهمئی در استان کهگلویه و بویراحمد؛ از جنوب، با شهرستان دیلم در استان بوشهر؛ از غرب، با شهرستان امیدیه و از شرق، با شهرستان‌های گچساران و کهگلویه در استان کهگلویه و بویراحمد هم‌مرز است.
موقعیت جغرافیایی شهرستان بهبهان نسبت به سایر شهرستان‌های استان خوزستان، در نقشه‌ی زیر نشان داده شده‌است:

felt2 (3)

ت- اطلاعات کلی پیرامون شهر اهواز
شهر اهواز با مساحت ۱۸۶۵۰ هکتار، چهارمین شهر بزرگ ایران است. اهواز بین ۳۱ درجه و ۳۱ دقیقه‌ی عرض شمالی و ۴۸ درجه و ۶۷ دقیقه‌ی طول شرقی، در بخش جلگه‌ای خوزستان و در ارتفاع ۱۶ متر از سطح دریا واقع شده‌است.
اهواز، مرکز شهرستان اهواز از توابع استان خوزستان است. شهرستان اهواز از سمت شمال، با شهرستان‌های باوی، حمیدیه، شوشتر و شوش؛ از سمت شرق، با شهرستان‌‌ هویزه؛ از سمت جنوب، با شهرستان‌های کارون، خرمشهر، شادگان و ماهشهر؛ از سمت غرب، با شهرستان‌های رامشیر و رامهرمز دارای مرز مشترک است.
بر پایه‌ی آخرین تقسیمات کشوری در سال ۱۳۹۵، شهرستان اهواز از سه بخش، دو شهر و شش دهستان تشکیل شده‌است. شهر اهواز، مرکز شهرستان اهواز است.
موقعیت جغرافیایی شهرستان اهواز نسبت به سایر شهرستان‌های استان خوزستان، در نقشه‌ی زیر نشان داده شده‌است.

ahvaz

ث- اطلاعات کلی پیرامون شهر شوشتر
شهر شوشتر با مساحت ۲۴۳۶ کیلومتر مربع در شمال استان خوزستان، بین ۴۸ درجه و ۳۵ دقیقه تا ۴۹ درجه و ۱۲ دقیقه طول شرقی از نصف‌النهار گرینویچ و ۳۱ درجه و ۳۶ دقیقه تا ۳۲ درجه و ۲۶ دقیقه شمالی از خط استوا قرار گرفته‌است.
شهر شوشتر، مرکز شهرستان شوشتر است. بر پایه‌ی آخرین تقسیمات کشوری، شهرستان شوشتر شامل ۴ شهر، ۲ بخش و ۶ دهستان است.
شهرستان شوشتر از شمال، با شهرستان گتوند؛ از شرق، با شهرستان مسجدسلیمان؛ از جنوب، با شهرستان باوی؛ از غرب، با شهرستان شوش؛ از جنوب شرق، با شهرستان هفتکل؛ از جنوب غرب، با شهرستان اهواز؛ از شمال غرب، با شهرستان دزفول دارای مرز مشترک است.
از نظر طبیعی نیز، دامنه‌های پایانی کوه‌های زاگرس، مرز شرقی این شهرستان و رود دز، مرز غربی آن را تشکیل می‌دهد. میانگین ارتفاع شهرستان شوشتر از سطح دریا، ۱۵۰ متر و ارتفاع نقطه‌ی مرکزی شهر شوشتر از سطح دریا، ۶۵ متر است. شوشتر دارای زمستان و پاییز مدیترانه‌ای است و زیست‌بوم سرسبز آن، از پایان زمستان تا آغاز بهار دل‌پذیر است.
از نظر جمعیت، شوشتر، پنجاه‌و‌هفتمین شهر کشور و چهارمین شهر بزرگ استان خوزستان به‌شمار می‌آید.
موقعیت جغرافیایی شهرستان شوشتر نسبت به سایر شهرستان‌های استان خوزستان، در نقشه‌ی زیر نشان داده شده‌است.

felt2 (2)

مسیرهای زمینی دسترسی به شهرهای رامهرمز، دزفول، بهبهان و شوشتر، از مرکز و سایر شهرهای استان خوزستان، در نقشه‌ی زیر ارائه شده‌اند:

chalangari
Scroll to Top