محصول تپ، با استفاده از شاخههای باریک درخت بادام کوهی بهصورت دستی با فرمها، اندازهها و کاربردهای گوناگون تولید میشود. فرمهای اصیل محصولات تپ خوزستان، با کاربرد آنها در منطقهی تولید کاملاً تناسب داشته و مختص به همین منطقهی جغرافیایی هستند. بهعلت استفاده از شاخههای چوبی در ساختار تپ، این محصول دارای استحکام زیاد است.
ساختار بافت محصول تپ
محصول تپ، دارای استحکام کافی و تعادل و تقارن فیزیکی است و ممکن است از لحاظ ساختار ظاهری دارای کف، بدنه، درپوش، دسته و پایه باشد. این اجزا دارای بافت و ظاهری متناسب با کارکرد نهایی هستند.
انواع محصولات ترکهبافی خوزستان
از نظر شکل ظاهری، محصول تپ شامل سه نوع است: الف- محصول مسطح: این نوع محصول، مسطح و فاقد دیواره است؛ مانند انواع زیرداغی. ب- محصول حجمدار: این نوع محصول دارای حجم است و به شکل دربدار و یا بدون درب بافته میشود.
نمونههای رایج محصول ترکهبافی خوزستان
رایجترین محصولات تپ خوزستان، شامل موارد زیر است: پیشدستی، طِوَق [tevaq] (سینی بزرگ)، ظرف سبزی، ظرف نان، ظرف میوه، ظرف نگهداری تخممرغ، گلدان، سبد گل، نوعی پالاینده بهنام سله [sala] برای آبکشکردن برنج، نوعی سبد برای جابهجایی ماکیان بهنام کوروک [koruk]، زیرداغی، انواع سبدهای بزرگ و کوچک دربدار و بدون درب، انواع ظروف پذیرایی، سبد لباس و …
کاربردهای محصولات ترکه بافی
در استان خوزستان، مهمترین کاربرد محلی محصولات ترکهبافی، برای آبکشکردن برنج، شستن گندم و حبوبات، خشککردن کشک، حمل صیفیجات و میوهجات، لانهی مرغ کُرچ (کُرک)، نگهداری نان و … است.
امروزه محصولات تپ خوزستان، علاوهبر کاربردهای محلی یادشده، بهطور معمول بهعنوان ظروف نگهداری و یا حمل برخی از مواد غذایی، ظروف پذیرایی از مهمان و یا برای تزیین در دکوراسیون فضاهای داخلی کاربرد دارند. نام هریک از محصولات تپ، بیانگر جنبهی کاربردی آن نیز هست. اغلب محصولات تپ، دارای کاربرد چندگانه هستند. شکل ظاهری و اندازهی هریک از محصولات از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر نوع کاربرد آنها است.